به گزارش مجله خبری نگار/همشهری: ۱۹ تیرماه سال ۱۴۰۱ رهبر معظم انقلاب در دیدار ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه با ایشان تأکید کردند: «سیاست جایگزینی پولهای ملی در روابط ایران و روسیه و استفاده از ارزهای دیگر به جای دلار سیاست مورد تأیید ماست و دلار را باید بهتدریج ازمسیر معاملات جهانی خارج کرد و این کار بهصورت تدریجی، ممکن است.»
۲ سال بعد از این دیدار و در تابستان امسال و شاید هم پاییز پیش رو قرار است میرکارت روسیه در دسترس ایرانیان قرار گیرد و سؤال اینجاست که نسخه روسی ویزا و مسترکارت چه مشکلی از تجارت و اقتصاد ایران حل میکند و آیا تهران و مسکو در مسیر تازهای در شاهراه مالی و بانکی گام برمیدارند؟ خبر استفاده از میرکارت روسیه را نخستین بار مهدی صفری، معاون اقتصادی وزارت خارجه ایران مطرح کرد و گفت که این سیستم بهزودی در ایران راهاندازی میشود. اگر این اتفاق رخ دهد برای نخستین بار در کشورمان میر روسی بهعنوان یک سیستم پرداخت جهانی فعال خواهد شد.
دارندگان میرکارت به شبکه شتاب یا پرداخت کارتی کشورهای طرف قرارداد وصل میشوند و در خرید و فروش خود، مبلغ موردنظرشان بر پایه ارزش روبل جابهجا میشود. حتی این افراد در ایران میتوانند از دستگاههای خودپرداز پول نقد به ریال دریافت کنند که البته به روبل از حسابشان کسر شود.
میر در زبان روسی یعنی صلح و نخستین بار پس از الحاق کریمه به روسیه در سال ۲۰۱۴ مقامات پولی و بانکی این کشور از سیستم کارت ملی پرداخت و اپراتور کارتها رونمایی کردند تا جایگزین مسترکارت و ویزا شود و گرهی از تحریمها را باز کند. آمارهای رسمی روسیه نشان میدهد که بیش از ۵۰ درصد شهروندان روسی این کارت را در اختیار دارند و بیش از ۲۵ درصد کل پرداختها با همین کارت بانکی انجام میشود.
استفاده از میرکارت روسی با چه مشکلاتی مواجه است و منظور از زیرساختهای فنی چیست که باعث شده تا حالا این اتفاق رخ ندهد؟
گذشته از آمادهسازی زیرساختهای پرداخت بین ایران و روسیه، چالش اصلی به تفاوت نظام ارزی ۲ کشور برمیگردد چرا که نظام ارزی روسیه تکنرخی است و نظام ایران چندنرخی و باید دید ارزی که قرار است مبنای تسویه حسابها قرار گیرد، کدام نرخ است.
معاون بینالملل بانک مرکزی با اشاره به مطالبه صادرکنندگان برای تسهیل در اجرایی شدن ریال برونمرزی در کشورهای همسایه گفته است: «ریال برونمرزی هماکنون با ۳ کشور روسیه، افغانستان و عراق در حال پیگیری است؛ کار در مورد روسیه هم تقریبا به اتمام رسیده است و بهزودی عملیاتی خواهد شد.» بهگفته محسن کریمی، در قالب این طرح، بانک مرکزی ایران با بانک مرکزی روسیه توافق کرده است که ارز ریال و روبل را تا حد توازن تجاری ۲ کشور معاوضه کنند. به بیان سادهتر، توافق شده است که بانک مرکزی روسی در ازای پرداخت ریال به ما ارز روبل بدهد یا بالعکس.
او با اشاره به برگزاری جلساتی با صادرکنندگان روسیه تصریح کرد: از صادرکنندگان به روسیه میخواهیم صادرات خود را به روسیه بهصورت ریالی انجام دهند، زیرا همه فرایندها در قالب عملیات بانکی و ابزارهای متنوع بانکی شامل اعتبار اسنادی و حواله بانکی و… از طریق روابط بانکی که میان ۶ بانک روسیه و بانکهای ایرانی برقرار شده، انجام میشود.
معاون بینالملل بانک مرکزی با اشاره به اینکه در این طرح، ۶ بانک روسی و ایرانی با هم ارتباط دارند، گفت: صادرات با LC ریالی برای طرف روس انجام میپذیرد و به محض اینکه براساس اسناد بانکی، این صادرات انجام و ریال آن نیز از حساب بانک مرکزی روسیه بهحساب ریالی صادرکننده واریز شد، رفع تعهد صادراتی بلافاصله پذیرفته میشود.
وی افزود: صادرکنندگان میتوانند این ریال برون مرزی را در نمادی که در مرکز مبادله تحت عنوان «ریال برونمرزی» ایجاد خواهد شد، با ریال عادی به واردکنندگانی که واردات غیراساسی را از روسیه انجام میدهند، آزادانه به نرخ توافقی بفروشند.